گیربکس CVT چیست و چه تفاوتی با گیربکس معمولی دارد؟
این‌روزها، بیشتر خودروهای تولیدی دنیا از گیربکس CVT استفاده میکنند. این نوع از جعبه‌دنده در تولید خودروهای مختلف محبوب است و عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد. ویژگی‌های این نوع از گیربکس مانند امکان تعویض دنده متناسب با سرعت در هر زمان مهم و قابل‌اعتنا است. در ادامه درباره این نوع گیربکس بیشتر می‌خوانید و از تفاوت آن با گیربکس‌های معمولی هم باخبر می‌شوید.
گیربکس CVT چیست؟
گیربکس‌های CVT یا سیستم انتقال قدرت متغیر (Continuously variable transmission) دنده‌هایی ثابت ندارد. این گیربکس به راننده اجازه می‌دهد که در هر لحظه، براساس شرایط و وضعیت خودرو دنده با سرعت متناسب با همان ثانیه تنظیم شود.
این نوع از گیربکس دارای دو محور است که یکی به پیشرانه متصل است و دیگری هم به چرخ‌های خودرو وصل می‌شود. چنین ساختاری باعث می‌شود که فرایند انتقال قدرت بین دنده‌های سبک و سنگین نرم و روان انجام شود.
جعبه‌دنده از بخش‌های مهم خودرو است که طیف گسترده و متنوعی هم دارند. در واقع، شرکت‌های خودروسازی از مدل‌های مختلفی برای طراحی و ساخت گیربکس استفاده میکنند. مدل‌های قدیمی‌تر خودرو فقط ۳ دنده دارند اما برخی از مدل‌ها هم با ۱۱ دنده کار میکنند و سیستم انتقال قدرت بسیار قوی و ارزشمندی دارند.
مزایای گیربکس‌های CVT
از مزایای گیربکس‌های CVT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش مصرف سوخت؛
نرم‌کردن حالت تعویض دنده؛
انتقال قدرت مناسب به چرخ‌ها؛
کمترشدن وزن خودرو.
کاهش مصرف سوخت
ضریب دنده در گیربکس‌های CVT، دور موتور را بهینه می‌کند و متناسب با بهترین حالت ممکن تنظیم می‌شود. در نتیجه، امکان کاهش مصرف سوخت هم به‌وجود می‌آید. صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌تواند امتیاز بزرگی برای خودروهای دارای گیربکس CVT باشد.
نرم‌کردن حالت تعویض دنده
در خودروهایی با جعبه‌دنده CVT نیازی به جابه‌جایی دستی دنده وجود ندارد و تعویض دنده بی‌صدا و بدون لرزش انجام می‌شود. این یکی از مزایای مهم گیربکس سی‌وی‌تی است.
انتقال قدرت مناسب به چرخ‌ها
اگر خودرویی گیربکس CVT داشته باشد، در شکل‌های مختلف رانندگی به خودرو قدرتی متناسب با سرعت حرکت داده می‌شود. خودرو با چنین گیربکسی با نسبت دنده مناسب هر لحظه حرکت می‌کند.
کمترشدن وزن خودرو
در خودروهایی که جعبه‌دنده CVT دارند، خبری از چرخ‌دنده‌هایی نیست که در گیربکس‌های معمولی وجود دارد. این موضوع باعث می‌شود که وزن خودروها با چنین گیربکسی کاهش پیدا کند. سبک‌ترشدن تجهیزات و ابزارهای موجود در هر خودرو به معنای قدم‌گذاشتن در مسیری مینیمال برای طراحی وسایل نقلیه مختلف است.
معایب گیربکس CVT چیست؟
ایرادات و معایبی هم در گیربکس‌های CVT وجود دارد:
- هزینه تعمیرات زیاد؛
- صدای زیاد پیشرانه.
هزینه تعمیرات زیاد
قطعاتی که برای تعمیر این نوع گیربکس استفاده می‌شوند، گران‌‌قیمت هستند. هر تعمیرکاری هم از عهده تعمیر گیربکس CVT برنمی‌آید. برای سرویس‌کردن و تعمیر این نوع از جعبه‌دنده باید از کمک کارشناسان باتجربه استفاده کنید. در غیر این صورت، مشکل خودروی شما رفع نمی‌شود و هزینه‌ای بیهوه صرفه بررسی وضعیت خودرو می‌کنید.
صدای زیاد پیشرانه
گیربکس‌های CVT در دور بالا، صدای زیادی تولید میکنند. اگر خودرویی با پیشرانه قدرتمند مجهز به این نوع از گیربکس باشد، در حین دورگرفتن صدای زیادی تولید می‌کند. این موضوع تاحد زیادی برای سرنشینان خودرو ناخوشایند است.
تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟
با شناخت نسبی که درباره گیربکس‌های CVT به‌دست آوردید به‌سراغ مقایسه این جعبه‌دنده‌ها با هم‌تایان معمولی‌شان می‌رویم. با توجه به ویژگی‌هایی که از گیربکس CVT مطرح شد به چند تفاوت اصلی آن با گیربکس معمولی اشاره می‌کنیم.
ساختار گیربس معمولی و CVT
گیربکس‌های سی‌وی‌تی دنده ندارند و از دو قرقره مخروطی تشکیل می‌شوند. یکی از این قرقره‌ها به موتور و دیگری به باقی بخش‌های سیستم قدرت متصل می‌شود. ابعاد قرقره‌ها براساس میزان قدرت موردنیاز چرخ‌ها از موتور تغییر می‌کند.
گیربکس‌های معمولی دارای دنده هستند و از همین رو زمانی که خودرو شتاب می‌گیرد، دنده‌ها تغییر مکان می‌دهند. برخی از رانندگان از اینکه خودروهای مجهز به گیریکس CVT تغییر دنده ندارند، احساس خوبی پیدا نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند که گیربکس وسیله‌شان معمولی باشد.
امکان فرسودگی تسمه میان قرقره‌های گیربکس‌های سی‌وی‌تی وجود دارد. اگر چنین چیزی رخ بدهد، با چرخش دور موتور لغزش برای خودرو پیش می‌آید. توجه به ساختار گیربکس‌ها و آگاهی از عملکرد بخش‌های مختلف خودرو، راهی برای عیب‌یابی آن در هنگام بروز مشکلات است. پس نباید ارزش شناخت عملکرد انواع بخش‌های خوردو از جمله گیربکس را نادیده بگیرید.
تفاوت عملکرد خودرو با گیربکس معمولی و CVT
همان‌طور که گفته شد، گیربکس‌های CVT به‌طور مداوم نسبت به دنده تغییر می‌کند. چنین عملکردی موجب می‌شود که راندمان حرکت و مصرف سوخت خودرو را بالا می‌برد. فرقی نمی‌کند که سرعت موتور چقدر است، در هر حال، وجود این جعبه‌دنده در خودرو باعث می‌شود که عملکرد بهتری داشته باشد و مصرف سوختش هم بهینه می‌شود.
توزیع و انتقال قدرت مناسب در خودروهای مجهز به گیربکس CVT هم عاملی برای نرم‌ترشدن سواری وسیله است. خودروهایی با این دنده در زمان نیاز به نیروی اضافی با تغییر دنده مواجه نمی‌شوند. در نتیجه، مانند خودروهای معمولی نیستند که گاهی در زمان تغییر دنده، سرنشینان را به جلو پرتاب میکنند. رانندگی با خودروهای مجهز به جعبه‌دنده CVT هم آسان‌تر از خودروهایی با دنده معمولی است.
توانایی گیربکس‌های سی‌وی‌تی در کنترل دامنه دور موتور بیشتر از نمونه‌های معمولی است. به‌همین خاطر، هدررفت روغن گیربکس کمتری در خودرو ایجاد میکنند.
سرویس گیربکس‌های معمولی و CVT
سرویس‌کردن گیربکس‌های CVT هم نسبت به موارد معمولی متفاوت است. گیربکس سی‌وی‌تی برای سرویس‌شدن نیاز به روغن، مایع انتقال و تجهیزات و قطعات خاصی دارد. برای سرویس‌کردن این جعبه‌دنده‌ها هم نیاز به مراجعه به کارشناسی خبره دارید. برای نگهداری درست از گیربکس CVT، باید از مایعات مناسبی برای روغن‌کاری‌اش استفاده کنید. رسیدگی و مراقبت از گیربکس‌های CVT کمی چالش‌برانگیزتر از نگهداری نمونه‌های معمولی است.
تو این قسمت یه نگاهی کلی میتونیم بندازیم و ببینیم اصلا چه ماشینهایی الان از گیریبکس های cvt استفاده میکنند
خودروهای دارای گیربکس CVT در ایران
در ایران نیز در سال های اخیر شاهد افزایش عرضه خودروهای دارای گیربکس CVT بوده ایم. در حال حاضر، خودروهای زیادی در بازار ایران وجود دارند که از این نوع گیربکس بهره می برند.
لیست خودروهای دارای گیربکس CVT در ایران
در ادامه به لیست برخی از خودروهای دارای گیربکس CVT در ایران اشاره می کنیم:
خودروهای سواری:
- سایپا کوییک اتوماتیک
- سایپا ساینا اتوماتیک
- سایپا شاهین اتوماتیک
- ایران خودرو پژو ۲۰۶ اتوماتیک
- ایران خودرو پژو پارس اتوماتیک
- ایران خودرو دنا اتوماتیک
- رنو ساندرو اتوماتیک
- رنو تندر ۹۰ اتوماتیک
- کیا سراتو اتوماتیک
- هیوندای i20 اتوماتیک
- هیوندای i30 اتوماتیک
خودروهای SUV:
- کرمان موتور کی ام سی S350 اتوماتیک
- کرمان موتور کی ام سی K7 اتوماتیک
- مدیران خودرو چری تیگو 5 اتوماتیک
- مدیران خودرو چری تیگو 7 اتوماتیک
- مدیران خودرو چری تیگو 8 اتوماتیک
- مدیران خودرو ام وی ام X33S اتوماتیک
- مدیران خودرو ام وی ام X55 اتوماتیک
- مدیران خودرو جک S5 اتوماتیک
- مدیران خودرو جک S7 اتوماتیک
مزایا و معایب گیربکس CVT
گیربکس CVT مزایای زیادی نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی دارد. از جمله مزایای این نوع گیربکس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف سوخت پایین:
گیربکس CVT به دلیل عملکرد روان و بدون وقفه، مصرف سوخت کمتری نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی دارد.
رانندگی نرم و روان:
گیربکس CVT به دلیل عدم وجود دنده های مجزا، رانندگی نرم و روان تری را ارائه می دهد.
قابلیت تعویض دنده نامحدود:
گیربکس CVT می تواند به صورت پیوسته دنده ها را تعویض کند.
با این حال، گیربکس CVT معایبی نیز دارد. از جمله معایب این نوع گیربکس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
هزینه تعمیر و نگهداری بالاتر:
گیربکس CVT نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی، هزینه تعمیر و نگهداری بالاتری دارد.
حساسیت بیشتر به شرایط آب و هوایی:
گیربکس CVT نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی، حساسیت بیشتری به شرایط آب و هوایی دارد.
طول عمر کمتر:
گیربکس CVT نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی، طول عمر کمتری دارد.
گیربکس CVT یک نوع گیربکس اتوماتیک جدید است که مزایای زیادی نسبت به گیربکس های اتوماتیک معمولی دارد. با این حال، این نوع گیربکس معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شود. در حال حاضر، خودروهای زیادی در بازار ایران وجود دارند که از گیربکس CVT بهره می برند. با افزایش محبوبیت این نوع گیربکس، انتظار می رود که در آینده شاهد عرضه خودروهای بیشتری با گیربکس CVT در ایران باشیم.
حالا که فهمیدیم تقریبا چه ماشینهایی تو ایران از این سیستم گیریبکس استفاده میکنند براتون شاید جالبتر بشه که بدونین کلا اصلا سیستم گیریبکس cvt تو چه کشورهایی و با چه روشهایی تولید و عرضه میشه به کارخانه های ماشینسازی
گیربکس CVT ساخت کجاست؟
گیربکس CVT توسط شرکت های مختلفی در سراسر جهان تولید می شود. از جمله تولیدکنندگان اصلی گیربکس CVT می توان به موارد زیر اشاره کرد:
Jatco (ژاپن):
Jatcoیکی از بزرگترین تولیدکنندگان گیربکس CVT در جهان است. این شرکت گیربکس های CVT را برای بسیاری از خودروسازان مطرح جهان، از جمله نیسان، هوندا، سوزوکی و کیا تولید می کند.
Aisin (ژاپن):
Aisin یکی دیگر از تولیدکنندگان بزرگ گیربکس CVT در جهان است. این شرکت گیربکس های CVT را برای بسیاری از خودروسازان مطرح جهان، از جمله تویوتا، لکسوس، فورد و جیپ تولید می کند.
Punch Powertrain (بلژیک):
Punch Powertrain یک تولیدکننده گیربکس CVT است که در بلژیک مستقر است. این شرکت گیربکس های CVT را برای بسیاری از خودروسازان مطرح جهان، از جمله دانگ فنگ، چانگان و سانگ یانگ تولید می کند.
CVT Systems (ایتالیا):
CVT Systems یک تولیدکننده گیربکس CVT است که در ایتالیا مستقر است. این شرکت گیربکس های CVT را برای بسیاری از خودروسازان مطرح جهان، از جمله فیات، آلفارومئو و مازراتی تولید می کند.
CVTronic (چین):
CVTronic یک تولیدکننده گیربکس CVT است که در چین مستقر است. این شرکت گیربکس های CVT را برای بسیاری از خودروسازان چینی تولید می کند.
انواع گیربکس CVT
گیربکس های CVT به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
گیربکس CVT تسمه ای:
این نوع گیربکس از یک تسمه فلزی یا پلاستیکی برای انتقال قدرت استفاده می کند.
گیربکس CVT زنجیری:
این نوع گیربکس از یک زنجیر فلزی برای انتقال قدرت استفاده می کند.
گیربکس های CVT تسمه ای رایج ترین نوع گیربکس CVT هستند. این نوع گیربکس ها نسبتاً ارزان هستند و تعمیر و نگهداری آنها نیز آسان است.
گیربکس های CVT زنجیری معمولاً در خودروهای لوکس و اسپرت استفاده می شوند. این نوع گیربکس ها از دوام بیشتری نسبت به گیربکس های CVT تسمه ای برخوردار هستند.
تکنولوژی های جدید در گیربکس CVT
گیربکس های CVT به طور مداوم در حال پیشرفت هستند. از جمله فناوری های جدیدی که در گیربکس های CVT مورد استفاده قرار می گیرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از تسمه یا زنجیر با مواد پیشرفته:
این فناوری باعث افزایش دوام و کارایی گیربکس CVT می شود.
استفاده از سیستم کنترل الکترونیکی پیشرفته:
این فناوری باعث بهبود عملکرد و کارایی گیربکس CVT می شود.
استفاده از سیستم های خنک کننده پیشرفته:
این فناوری باعث افزایش طول عمر گیربکس CVT می شود.
با استفاده از این فناوری های جدید، گیربکس های CVT به تدریج به گیربکس های کارآمدتر، قابل اعتمادتر و بادوام تری تبدیل می شوند.
تو این قسمت ویدیویی براتون اماده کردم تا بیشتر با عملکرد گیریبکس های cvt اشنا بشین
در آخر
وجود گیربکس CVT می‌تواند سواری نرم‌تری با خودرو را به‌وجود بیاورد و تجربه‌تان در رانندگی را خوشایندتر کند. این گیربکس‌ها از هم‌تایان معمولی‌شان عملکرد بهتری دارند و خوردو را سبک‌تر میکنند. با این حال، برخی از رانندگان معتقدند که حس کنترل خودرو و حرکت در رانندگی با وجود چنین گیربکس‌هایی مخدوش می‌شود. به‌همین خاطر، بعضی از خودروهایی که CVT دارند، برای ایجاد حسی خوشایند برای رانندگان از تغییر دنده مصنوعی استفاده میکنند. نظر شما چیست؟ با این افراد موافق هستید؟ احساس می‌کنید که وجود گیربکس CVT باعث می‌شود، حس کنترل وسیله از دست برود؟